اَبا اِباد

اختر فیزیک

dark-energy

انرژی تاریک

ما می‌دانیم که ستارگان و سیارات، با نیروی گرانش ایجاد می‌شوند. در واقع توده‌های گاز و غبار در فضا، تحت گرانش، یکدیگر را جذب کرده و در نهایت در یک نقطه جمع می‌شود. علت اینکه ستارگان و سیارات شکل کروی دارند نیز همین است. شکل کره باعث می‌شود که تمام نقاط روی سطح آن، یک …

انرژی تاریک ادامه »

A part of the old TV screens that are cosmic background radiation signals

تابش زمینه‌ی کیهانی

در سال ۱۹۶۵، دو رادیو اخترشناس آمریکایی به نام‌های پنزیاس و ویلسون، به صورت کاملا اتفاقی، به کمک رادیو تلسکوپ‌شان، سیگنالی را ثبت کردند که قابل استناد به هیچ منبع مشخصی در آسمان نبود. این سیگنال در همه‌ی جهات آسمان، در شب و روز و در زمستان و تابستان، دارای شدت یکسانی بود. این موضوع …

تابش زمینه‌ی کیهانی ادامه »

Where is the dark matter?

ماده‌ تاریک

در همین لحظه که در پارک قدم می‌زنید و از هوا لذت می‌برید یا بر روی صندلی خود نشسته‌اید و در حال کار کردن با گوشی تلفن همراه خود هستید، کره‌ی زمین با سرعت حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه یا به عبارتی ۱۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت، در حال چرخش به دور خورشید است. علت …

ماده‌ تاریک ادامه »

FAST radio telescope

رادیوتلسکوپ FAST

همه‌ی ما کمابیش دیش‌های دریافت کننده‌ی ماهواره‌ای را با ابعاد مختلف دیده‌ایم. اما تصور می‌کنید که بزرگترین اندازه‌ی یک دیش دریافت کننده که در جهان وجود دارد، چقدر است؟ بزرگ‌ترین دیش‌ دریافت کننده در جهان که در واقع یک رادیوتلسکوپ است، ابعادی به اندازه‌ی ۳۰ زمین فوتبال دارد. این رادیوتلسکوپ که تلسکوپ کروی با دیافراگم …

رادیوتلسکوپ FAST ادامه »

Voyager 2 in front of Neptune in 1989

پیش بینی وجود نپتون به کمک محاسبات ریاضی

سیاره‌ی نپتون اولین سیاره‌ای بود که وجودش به کمک محاسبات ریاضی پیش‌بینی شد. بعد از کشف اورانوس در سال ۱۷۸۱، اخترشناسان دریافتند که اورانوس کمی به خارج از مدار نرمال خود کشیده می‌شود که به‌ کمک قانون جهانی گرانش نیوتن و تاثیر جاذبه‌ی مشتری و زحل، قابل توصیف نیست. تنها وجود یک سیاره‌ی دورتر از …

پیش بینی وجود نپتون به کمک محاسبات ریاضی ادامه »

Images, six galaxies (pictured) observed 500 to 700 million years after the Big Bang

کهکشان‌های اولیه، چالشی جدید برای اخترفیزیک

چند روزی است که تصاویر جدیدی که به تازگی به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب به دست آمده، دانشمندان را حیرت زده کرده است. در این تصاویر، شش کهکشان (تصویر) با فاصله‌ی ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون سال بعد از بیگ‌ بنگ مشاهده می‌شود که با پیش‌بینی‌های قبلی سازگاری ندارد. این کهکشان‌ها به بزرگی کهکشان راه …

کهکشان‌های اولیه، چالشی جدید برای اخترفیزیک ادامه »

Dance of the stars

صدای کیهان

ما از خلال تکامل طبیعی به حواسی مجهز شده‌ایم که در بقای ما تاثیرگذار بوده است و به نوعی به بقای ما کمک کرده است. مثلا چشمانی داریم که نور را در ناحیه‌ی مرئی می‌بیند، اما نور در ناحیه‌ی فروسرخ یا فرابنفش برای ما قابل رویت نیست. همچنین گوش‌هایی داریم که امواج صوتی را در …

صدای کیهان ادامه »

Micro black holes

میکروسیاه چاله ها در فیزیک ذرات

در طبیعت، هنگامی که یک ستاره‌ی بسیار بزرگ‌تر از خورشید (بزرگتر از حد تولمن-اوپنهایمر-ولکوف که ۱/۵ تا ۳ برابر جرم خورشید است)، به پایان زندگی‌ نزدیک‌ می‌شود، در اثر گرانش قوی خود، دچار فروریزش شده و به یک سیاه‌چاله تبدیل می‌گردد. در این حالت، جرم بسیار زیادی در یک فضای بسیار کوجک متمرکز می‌گردد. اما …

میکروسیاه چاله ها در فیزیک ذرات ادامه »

Habel equation and redshift

رابطه‌ی هابل و اثر انتقال به سرخ

اثر داپلر در امواج نوری، خود را به صورت تغییر فرکانس نشان می‌دهد. در صورتی که منبع نور به سمت ما حرکت کند، فرکانس آن به سمت ناحیه‌ی فرابنفش (طول موج‌های کوتاه‌تر و فرکانس بیشتر) جابجا می‌شود که به آن “انتقال به آبی” یا blue shift گفته می‌شود. اما در صورتی که منبع نور از …

رابطه‌ی هابل و اثر انتقال به سرخ ادامه »

Unveiling the first image of James Webb's deep field

آغاز فعالیت تلسکوپ جیمزوب

در روزهای اخیر دو اتفاق بزرگ در دنیای فیزیک رخ داده است. اولین رخداد، آغاز به کار مجدد برخورد دهنده‌ی بزرگ هادرونی LHC پس از وقفه‌ای حدودا ۴ ساله بود. اما چه‌ چیزی در این سری از آزمایشات که به LHC-Run3 شناخته می‌شود، تازه بود؟ اول اینکه انرژی برخورد در این ران به عدد بسیار …

آغاز فعالیت تلسکوپ جیمزوب ادامه »