اَبا اِباد

ریاضیات

بیت

بیت و مسابقه‌ی بیست سوالی

آیا شما به مسابقه‌های بیست سوالی علاقه دارید؟ در این مسابقات شما تنها می‌توانید سوالاتی بپرسید که پاسخ آن بله یا خیر است. هیچ توضیحی همراه سوالات شما وجود ندارد و تنها بله یا خیر می‌شنوید. مثلا به عنوان اولین سوال می‌پرسید که آیا آن چیز یک موجود زنده است؟ می‌گوید بله. می‌پرسید که آیا …

بیت و مسابقه‌ی بیست سوالی ادامه »

یک اثر هنری از هنرمند هلندی

هندسه‌ی لوباچوفسکی

به تصویر بالا نگاه کنید. این تصویر یک اثر هنری‌ست که بتوسط هنرمند هلندی، ماریس کورنلیس اشر خلق شده است. تصویر عجیب و غریبی به نظر می‌رسد. در این تصویر شما ماهی‌های سفید و سیاهی را می‌بینید که درون یک دایره قرار گرفته اند. شاید خیلی شبیه ماهی واقعی نباشند، اما‌ به هر حال یک …

هندسه‌ی لوباچوفسکی ادامه »

فیلسوف و ریاضیدان یونان باستان، فیثاغورس

ریاضیات، ابژکتیو یا سوبژکتیو

آیا ریاضیات از جنس ابژه است یا از جنس سوژه؟ این یک سوال بسیار مهم در فلسفه‌ی ریاضیات است که از زمان فیلسوفان یونان باستان و به خصوص افلان تا به اکنون هنوز مورد بحث است. ابتدا باید بدانیم منظور از ابژه و سوژه چیست؟ ما وقتی به جهان اطراف و جهان درونمان می‌نگریم، می‌بینیم …

ریاضیات، ابژکتیو یا سوبژکتیو ادامه »

بازی GTA

نظریه‌ی پیچیدگی

ریاضیات با کسی شوخی ندارد و اما و اگر نمی‌شناسد. اگر تحت فرضیاتی، مساله‌ای اثبات شد، دیگر آن مساله، تحت همان فرضیات قابل ابطال نیست. ما در ریاضیات و به طور مشخص، در علوم کامپیوتر، شاخه‌ای داریم که به عنوان نظریه‌ی پیچیدگی یا Complexity Theory شناخته می‌شود. در این شاخه، ما می‌خواهیم ببینیم که محاسبات …

نظریه‌ی پیچیدگی ادامه »

بازی اولتیماتوم

بازی اولتیماتوم

چند وقتی‌ست که فهمیده ام بسیاری از انسان‌ها علاقه دارند از آن‌ها سوال پرسیده شود و اگر این سوالات چالش برانگیز باشد، بیشتر به مذاقشان خوش می‌آید. به همین خاطر در تعامل با دیگران مرتبا از آن‌ها سوال می‌پرسم. مثلا نظرت در مورد فلان موضوع چیست؟ وقتی جواب می‌دهد، می‌گویم اگر نظرت در مورد این …

بازی اولتیماتوم ادامه »

مساله‌ی مونتی هال

مساله‌ی مونتی هال

مونتی هال یک مجری رادیو تلویزیون کانادایی-آمریکایی بود که در سال ۱۹۵۵ به آمریکا رفت و در آنجا در کارش بسیار موفق شد. این آقای مونتی هال، در سال ۱۹۶۳، یک برنامه‌ی جذاب تلویزیونی با نام بیا معامله کنیم یا Let’s make a deal ساخت و به خاطر آن بسیار معروف شد. او در این …

مساله‌ی مونتی هال ادامه »

تفاوت استقرا علمی و ریاضی

تفاوت استقرا علمی و ریاضی

مدتی قبل که چندین نوشتار راجع به اشکالات استقراء علمی (induction) منتشر نمودم، یکی از اساتید محترم ریاضیات که از دنبال کنندگان صفحه‌ی ابا اباد هستند، نکته ای را گوشزد نمودند که احساس کردم شایسته است در نوشتاری مجزا بدان بپردازیم و آن اینکه تمام اشکالاتی که راجع به روش استقراء وجود دارد، مربوط به …

تفاوت استقرا علمی و ریاضی ادامه »

ماشین حساب پاسکال با امضای خودش روی آن

ماشین حساب پاسکال

این بلز پاسکال (Blaise Pascal) آدم خیلی عجیبی بوده است. شما می‌توانید رد پای او را هم در ریاضیات پیدا کنید و هم در فیزیک و هم در فلسفه به خصوص شاخه‌ی فلسفه‌ی ریاضیات. نقش او در حوزه‌ی مکانیک سیالات آنقدر پررنگ بود که بعدا واحد فشار را، پاسکال (یک نیوتن بر مترمربع) نامگذاری کردند. …

ماشین حساب پاسکال ادامه »

شکار شیر به کمک روش نظریه‌ی مجموعه‌ها

نظریه ریاضیات شکار بزرگ

چند سال قبل، تعدادی سوال – جوک مسخره باب شده بود که البته من مفهوم پشت آن‌ها را بسیار دوست داشتم. مثلا از شما می‌پرسیدند پنج فیل را چطور درون یک خودروی پیکان جا بدهیم؟ شما کلی فکر می‌کردید که حتی یک فیل هم درون پیکان جا نمی‌شود، بعد کلی راه حل پیچیده به ذهنتان …

نظریه ریاضیات شکار بزرگ ادامه »

تقارن در قوانین فیزیک

تقارن در قوانین فیزیک

تقارن (symmetry) برای ما یک امر بسیار جذاب است. چیزهایی که متقارن هستند به چشم ما زیباتر به نظر می‌رسند. ما در طبیعت اشکال متقارن زیادی می‌بینیم. یک توپ متقارن است و هرچقدر آن را می‌چرخانیم، دوباره همان شکل را می‌بینیم. بال‌های یک پروانه متقارن هستند. موجودات زنده نیز ظاهری متقارن دارند. سمت راست چهره‌ی …

تقارن در قوانین فیزیک ادامه »