اَبا اِباد

اختر فیزیک

تصویر از خوشه‌ی گلوله

اثبات ماده‌ی تاریک با لنز گرانشی

براساس نسبیت عام اینشتین، ما می‌دانیم که اجرام می‌توانند موجب خمیدگی هندسه‌ی فضا-زمان اطراف خود شوند. این خمیدگی فضا-زمان حتی بر مسیر حرکت‌ نور نیز تاثیر می‌گذارد. در این حالت نور به جای اینکه در یک خط راست حرکت کند، یک مسیر خمیده را می‌پیماید. اگر آن جرم بسیار سنگین مثلا جرم حاصل از یک …

اثبات ماده‌ی تاریک با لنز گرانشی ادامه »

تصویر : یک‌ لنز گرانشی ثبت شده توسط تلسکوپ فضایی هابل

لنز گرانشی

از وقتی که یادم می‌آید، مادربزرگ من چشمان بسیار ضعیفی داشت. البته ما او را بی‌بی صدا می‌زدیم و بقیه نیز او را بی‌بی صدا می‌زدند. بی‌بی چند سال قبل فوت شد. او در اثر آب مروارید و آب سیاه، بینایی‌اش را تا حد زیادی از دست داده بود و فقط با یک عینک ته …

لنز گرانشی ادامه »

توزیع دمای تابش زمینه‌ی کیهانی (تصویر بالا)،

کیهان تخت است

امروزه به ندرت می‌توان افرادی را پیدا کرد که تصور کنند زمین تخت است که به این گروه اندک، زمین تخت گرایان گفته می‌شود. اساس تمام ادعاهای این افراد نیز یک توطئه‌ی جهانی برای فریفتن انسان‌هاست. شواهد کروی بودن زمین آنقدر زیاد است که در اینجا نیازی به بررسی آن‌ نداریم و ادعاهای این افراد …

کیهان تخت است ادامه »

Two-Faced Star

ستاره‌ی دورو

اصلا مگر ستاره‌ها نیز دورو می‌شوند؟ یعنی در کیهان ستاره‌ای هست که دورو باشد؟ دورویی در طبیعت برخلاف انسان‌، چیز بسیار عجیبی‌ست. چند ماه قبل در ماه جولای سال ۲۰۲۳، اخترشناسان انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا نوع عجیبی از ستاره را برای اولین بار کشف کردند که یک ستاره‌ی دورو یا two faced star است. یک روی …

ستاره‌ی دورو ادامه »

dark-energy

انرژی تاریک

ما می‌دانیم که ستارگان و سیارات، با نیروی گرانش ایجاد می‌شوند. در واقع توده‌های گاز و غبار در فضا، تحت گرانش، یکدیگر را جذب کرده و در نهایت در یک نقطه جمع می‌شود. علت اینکه ستارگان و سیارات شکل کروی دارند نیز همین است. شکل کره باعث می‌شود که تمام نقاط روی سطح آن، یک …

انرژی تاریک ادامه »

A part of the old TV screens that are cosmic background radiation signals

تابش زمینه‌ی کیهانی

در سال ۱۹۶۵، دو رادیو اخترشناس آمریکایی به نام‌های پنزیاس و ویلسون، به صورت کاملا اتفاقی، به کمک رادیو تلسکوپ‌شان، سیگنالی را ثبت کردند که قابل استناد به هیچ منبع مشخصی در آسمان نبود. این سیگنال در همه‌ی جهات آسمان، در شب و روز و در زمستان و تابستان، دارای شدت یکسانی بود. این موضوع …

تابش زمینه‌ی کیهانی ادامه »

Where is the dark matter?

ماده‌ تاریک

در همین لحظه که در پارک قدم می‌زنید و از هوا لذت می‌برید یا بر روی صندلی خود نشسته‌اید و در حال کار کردن با گوشی تلفن همراه خود هستید، کره‌ی زمین با سرعت حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه یا به عبارتی ۱۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت، در حال چرخش به دور خورشید است. علت …

ماده‌ تاریک ادامه »

FAST radio telescope

رادیوتلسکوپ FAST

همه‌ی ما کمابیش دیش‌های دریافت کننده‌ی ماهواره‌ای را با ابعاد مختلف دیده‌ایم. اما تصور می‌کنید که بزرگترین اندازه‌ی یک دیش دریافت کننده که در جهان وجود دارد، چقدر است؟ بزرگ‌ترین دیش‌ دریافت کننده در جهان که در واقع یک رادیوتلسکوپ است، ابعادی به اندازه‌ی ۳۰ زمین فوتبال دارد. این رادیوتلسکوپ که تلسکوپ کروی با دیافراگم …

رادیوتلسکوپ FAST ادامه »

Voyager 2 in front of Neptune in 1989

پیش بینی وجود نپتون به کمک محاسبات ریاضی

سیاره‌ی نپتون اولین سیاره‌ای بود که وجودش به کمک محاسبات ریاضی پیش‌بینی شد. بعد از کشف اورانوس در سال ۱۷۸۱، اخترشناسان دریافتند که اورانوس کمی به خارج از مدار نرمال خود کشیده می‌شود که به‌ کمک قانون جهانی گرانش نیوتن و تاثیر جاذبه‌ی مشتری و زحل، قابل توصیف نیست. تنها وجود یک سیاره‌ی دورتر از …

پیش بینی وجود نپتون به کمک محاسبات ریاضی ادامه »

Images, six galaxies (pictured) observed 500 to 700 million years after the Big Bang

کهکشان‌های اولیه، چالشی جدید برای اخترفیزیک

چند روزی است که تصاویر جدیدی که به تازگی به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب به دست آمده، دانشمندان را حیرت زده کرده است. در این تصاویر، شش کهکشان (تصویر) با فاصله‌ی ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون سال بعد از بیگ‌ بنگ مشاهده می‌شود که با پیش‌بینی‌های قبلی سازگاری ندارد. این کهکشان‌ها به بزرگی کهکشان راه …

کهکشان‌های اولیه، چالشی جدید برای اخترفیزیک ادامه »