چندسالی‌ست که کمپانی‌های ایرانی به خصوص در بخش منابع انسانی، با نادیده گرفتن تفاوت‌های اساسی فرهنگ کاری و سازمانی ایران و کشورهای پیشرفته، دست به کپی برداری‌های ناشیانه‌ای می‌زنند که در نهایت این کپی برداری های اکثرا ناقص، بیشتر از اینکه سودآور باشد، بسیار زیان آور شده است.
یکی از این کپی برداری های ناشیانه، رد کردن بسیاری از متقاضیان پوزیشن‌های شغلی به بهانه‌ی overqualify (صلاحیت بیش از حد مورد نیاز) بودن است. این اتفاق مخصوصا برای فارغ التحصیلان مقاطع دکتری بیشتر می‌افتد. معدود کمپانی‌هایی که این افراد را استخدام می‌کنند نیز بدون در نظر گرفتن قابلیت‌های آنان، دستمزدهای پایینی برایشان در نظر می‌گیرند که این موضوع باعث سرخوردگی‌شان می‌شود که چرا زحمت کشیده و دکتری گرفته اند و حالا توانمندی‌هایشان اینطور مورد کم لطفی قرار می‌گیرد.
من در اینجا قصد دارم به تعدادی از توانمندی‌های برجسته و خاص فارغ التحصیلان دوره‌ی دکتری اشاره کنم که آن‌ها را از دیگر اعضای تیم‌های کاری شما کاملا متمایز می‌کند. ویژگی‌هایی که در فضای کسب و کار ایران بسیار کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اما باعث شده خیلی از همین کمپانی‌های بزرگ اروپایی و آمریکایی که گفته می‌شود فارغ التحصیلان دکتری را overqualified می‌دانند، به استخدام و به کارگیری این افراد در تیم‌هایشان روی بیاورند.
اینکه گفتم کپی برداری ناشیانه از این بابت است که بسیاری از تیم‌های استخدام در ایران، نمی‌دانند از فردی که وارد تیم می‌شود دقیقا چه می‌خواهند و در او به دنبال چه ویژگی‌هایی هستند و حتی از پتانسیل‌های یک فارغ التحصیل دوره‌ی دکتری نیز خبر ندارند و صرفا چون اصطلاح آورکوالیفاید، جذاب و پرطمطراق و دهن پرکن است، با به کار بردن آن، بسیاری را ریجکت می‌کنند. بماند که بعضا هم از جایگاه خود نگرانند.
اما مهم‌ترین ویژگی یک فارغ التحصیل دوره‌ی دکتری توانایی حل مساله است.
این شخص در دوره‌های تحصیلی متعدد یاد گرفته چطور به مساله نزدیک شود و همچین قدرت حل مساله را در خود تقویت کرده است. بسیار دیده ام که یک فوق لیسانس یا لیسانسه، از ترس پیچیده تر شدن مساله و عدم توانایی در حل آن، از ارائه‌ی پیشنهاد یا راه حل موثر فرار می‌کند، در حالیکه یک فارغ التحصیل دکتری، از پیچیده شدن یک مساله یا حتی شکست نگرانی ندارد و بسیار راحت‌تر خطا و شکست را مدیریت می‌کند. او در دوره‌ی دکتری، توانسته شرایط پیچیده و پرفشاری را مدیریت کند، پس احتمالا در کسب و کار شما نیز قادر به چنین کاری خواهد بود.
آن‌ها یاد گرفته اند به جای اینکه فقط به دانش قبلی رنگ و لعاب جدید بدهند، یک چیز جدید خلق کنند و ارائه دهند. از طرفی در تیم‌های تحقیقاتی به خوبی یاد گرفته اند که چطور با دیگران همکاری کنند و از توانایی تمامی همکاران خود استفاده کنند. آن‌ها از طریق آموزش و حمایت از دانشجویان مقاطع پایین‌تر، مهارت‌های رهبری نیز را در خود توسعه داده اند. استخدام آن‌ها براحتی می‌تواند به تیم شما پویایی بدهد تا دست به کارهای بسیار جدیدی بزنید.
پی‌نوشت: در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست که تمام فارغ التحصیلان دکتری، استاد دانشگاه شوند. اکنون کمپانی‌های زیادی به توانمندی‌های متعدد فارغ التحصیلان دکتری پی برده اند و به خوبی از آن‌ها در تیم‌های خود استفاده می‌کنند.
تصویر بالا تعداد کارکنان دارای مدرک دکتری در بعضی کمپانی‌های بزرگ را نشان می‌دهد.
– اَبا اِباد