وقتی که کوچک‌تر بودیم، یکی از جذاب‌ترین و هیجان انگیزترین زمان‌های سال، همین روزهای نزدیک به عید نوروز بود. کم کم خریدهای عید شروع میشد و بوی خوش تعطیلی مدرسه به مشاممان می‌رسید و ما سرخوش از این حال و هوا بودیم. گاهی اوقات هم در تله‌ی خانه تکانی گیر می‌افتادیم و مجبور می‌شدیم با فرچه و پارو به جان قالی‌های خیس پهن شده در کف حیات بیفتیم و هی از اینور به آنور پارو کنیم. آن موزائیک‌ها هم بعد از کمی شستشو، خیلی لغزنده میشد و کافی بود، خواهر کوچولوی بازیگوش نیز به دنبالت بدود تا یک سُر جانانه بخوری و با فرق سر بروی تو در و دیوار.
خودم که به شخصه چندین بار این تجربه را داشتم و تا دلتان بخواهد سرم به اینور و آنور خورد و از اینهمه ضربه، نمی‌دانم چطور جان سالم به در بردم. گاهی اوقات هم که قالی را اشتباها برخلاف جهت خوابش پارو می‌زدی، قسمتی از قالی روی موزائیک‌های خیس و لغزنده، سر می‌خورد و دچار چین و چروک میشد. هندسه‌ی جالبی بود. یک سطح صاف که فقط در قسمتی از آن، چین و چروک ایجاد شده بود.
راستی فضای اطراف ما نیز پر است از این چین و چروک ها که با چشم قابل مشاهده نیست.
اولین بار آلبرت اینشتین بود که به وجود این چین و چروک‌ها در هندسه‌ی فضا-زمان پی برد.
زمانی که سیاهچاله‌های عظیم با یکدیگر ادغام می‌شوند، اعوجاج‌های عظیمی در فضا-زمان ایجاد می‌کنند که به آن‌ها امواج گرانشی گفته می‌شود. درست شبیه همان چین و چروک‌هایی که روی آن قالی‌ها ایجاد میشد، این امواج گرانشی نیز به فضا-زمان، چین و چروک می‌دهند. می‌توان آن را مثل پرتاب یک سنگ درون یک آب راکد در نظر گرفت که امواجی درون آب ایجاد می‌کند. این امواج گرانشی برای ما خیلی مهم هستند. از این جهت که بسیاری از اجرام کیهان مانند همین سیاهچاله ها اصلا نوری از خود ساطع نمی‌کنند که به ما برسد و در نتیجه، پدیده هایی همچون برخورد دو سیاهچاله نیز برای ما قابل دیدن نیست. اما ما که اینجا در ساحل این برکه‌ی بزرگ و آرام نشسته ایم و می‌بینیم که امواج گرانشی به ما می‌رسد، می‌توانیم بفهمیم که کی و کجا و چگونه، این امواج گرانشی ایجاد شده است.
این امواج گرانشی قبلا از روی زمین و توسط رصدخانه‌ی LIGO مشاهده شده است. حالا برای اندازه گیری دقیق تر این امواج گرانشی، به خصوص مشاهده‌ی آن‌هایی که خیلی ضعیف هستند، سازمان‌های فضایی در حال اجرای پروژه‌ای تحت عنوان LISA هستند. در این پروژه، تا سال ۲۰۳۵، سه ماهواره در فضا و با فاصله‌ی زیاد از یکدیگر مستقر می‌شوند که با هم یک مثلث را می‌سازند. تغییر اندک در طول اضلاع این مثلث، امکان رصد ضعیف‌ترین امواج گرانشی را فراهم خواهد کرد.
– اَبا اِباد
توضیح ویدئو : نحوه‌ی قرارگیری سه ماهواره‌ی مربوط به پروژه‌ی لیزا یا آنتن فضایی تداخل سنج لیزری (Laser Interferometer Space Antenna یا LISA) که شرحش در بالا گفته شد